menu

Historia MDK

2015-07-28 12:42:27 (ost. akt: 2015-08-06 11:38:46)
Cegiełka na rzecz budowy nowej siedziby PDK

Cegiełka na rzecz budowy nowej siedziby PDK

WERSJA W PDF

Po II wojnie światowej, zaludniające i rozwijające się miasto, dość szybko uporało się z utworzeniem ośrodków - zakładów przemysłowych, które dały pierwsze zatrudnienie miejscowej ludności. Już od 1946 roku zajęto się sprawami oświatowymi, kiedy to powołano pierwsze szkoły podstawowe i średnie, między innymi:

1946 - Liceum Pedagogiczne
1947 - Zasadniczą Szkołę Zawodową
1949 - Liceum Wychowawczyń Przedszkoli.

Niebawem pojawił się problem zagospodarowania czasu wolnego dzieciom i młodzieży w godzinach popołudniowych, który został poruszony na posiedzeniu Powiatowej Komisji Oświaty i Kultury w Szczytnie, w 1951 roku.

Ówczesna Powiatowa Rada Narodowa w Szczytnie przychyliła się do wniosku PKOiK i wystąpiła z wnioskiem do Wydziału Kultury Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w sprawie zorganizowania i powołania Domu Kultury. Motywowano swoją prośbę tym, że miasto Szczytno nie posiadało żadnego lokalu, gdzie mogłyby się odbywać różne okolicznościowe imprezy, wydarzenia, które z kolei stwarzałyby możliwość kontaktu publiczności, miejskiej i z terenu powiatu, z działalnością kulturalną.

Pierwsze próby nie spotkały się z pozytywnym odzewem władz wojewódzkich, dlatego też ponowiono wniosek, z którym wystąpiono tym razem do Ministerstwa Kultury i Sztuki w 1954 roku. Ministerstwo wydało pozytywną decyzję i przydzieliło miastu kredyty oraz etaty na otwarcie w Szczytnie placówki kulturalnej.

Brakuje konkretnego dokumentu w archiwach miasta w formie aktu powołania w/w. instytucji, jednak można sądzić, iż przełom 1954/1955 roku to czas powstania Powiatowego Domu Kultury. Niestety trudne warunki lokalowe, które ograniczały się do powierzchni

80 m", nie sprzyjały dalszemu rozwojowi działalności kulturalnej. Należało więc poczynić starania w kierunku pozyskania nowej, bardziej okazałej siedziby.

1958 rok to powołanie Społecznego Komitetu Budowy Domu Kultury, za sprawą którego podjęto decyzję o wybudowaniu nowego gmachu pod Powiatowy Dom Kultury. Budowę obiektu rozpoczęto w 1964 roku, a ukończono pod koniec 1967 roku.

W tym właśnie roku oddano do użytku nowy, dwukondygnacyjny budynek przy ul. Polskiej 12, o powierzchni użytkowej ok. 2000 m. Do dziś pozostaje on siedzibą MDK w Szczytnie.

Garść wspomnień z działalności Miejskiego Domu Kultury w Szczytnie

Miejski Dom Kultury w Szczytnie rozpoczął swoją działalność jako Powiatowy Dom Kultury pod koniec 1954 roku. Na podstawie wspomnień pana Leona Stawickiego, pierwszą założycielką pracowni artystycznych, które w pewnym stopniu stały się początkiem naszego domu kultury, była pani Zofia Kniejowa, nauczycielka ze Śląska. Pani Zofia po przyjeździe do Szczytna pracowała w szkole, następnie została oddelegowana do zorganizowania zajęć artystycznych dla szczycieńskiej młodzieży. Były to przede wszystkim zajęcia teatralne, które owocowały wieloma spektaklami, przedstawieniami dla lokalnej społeczności. W 1958 roku Zofia Kalejowa zatrudniła na etacie plastyka Janusza Kokoryna. Pan Janusz w ramach działań plastycznych zorganizował również pracownię modelarską.

PDK od początku obejmował swoim zasięgiem teren miasta i całego powiatu. Poza tworzeniem własnej polityki kulturalnej sprawował nadzór nad klubokawiarniami, świetlicami i zespołami działającymi przy zakładach pracy.

Jak wspomina pan Leon Stawicki, przywiązywano w tym czasie dużą wagę do współpracy i więzi z terenem, kontaktu z zespołami regionalnymi w celu popularyzowania chlubnych tradycji mazurskich, kurpiowskich i wileńskich.

Pierwszym kierownikiem PDK w latach 1963-1971 była pani Marta Rzepińska. Potrafiła łączyć swoją działalność na rzecz kultury z polityką ówczesnych władz, co w dużym stopniu przyczyniło się do wybudowania w 1967 roku nowego obiektu przeznaczonego wyłącznie na działalność kulturalną.

Warto w tym miejscu przytoczyć postać Jana Boenigka. który jako poseł ziemi szczycieńskiej wspierał starania lokalnych władz w celu uzyskania pozytywnej decyzji Ministerstwa Kultury i Sztuki. Przez wielu został uznany jako główny budowniczy naszej instytucji kultury.

Pani Marta Rzepińska mile wspomina kontakty z wieloma artystami, wybitnymi postaciami świata artystycznego. Szczególnie zapamiętała pobyt wybitnej polskiej aktorki Mieczysławy Ćwiklińskiej, która podczas swoich występów artystycznych zagościła u państwa Rzepińskich przez trzy dni.

Dobrze układała się w tych latach współpraca z Estradą Olsztyńską. Teatrem im. Stefana Jaracza w Olsztynie, Wojewódzkim Domem Kultury w Olsztynie, Teatrem Lalek w Olsztynie, a także np. z Filharmonią Narodową w Warszawie. Bardzo często Wojewódzki Dom Kultury zapraszał czołowe gwiazdy polskiej sceny, a główną rolą PDK było przede wszystkim zorganizowanie widowni. Nie było z tym wielkiego problemu, ponieważ zakłady pracy dysponowały specjalnym funduszem, który przeznaczony był na propagowanie kultury wśród pracowników, którzy po prostu otrzymywali na organizowane imprezy darmowe bilety. Stwarzało to rzeczywiście szeroki dostęp do kultury niemal wszystkim mieszkańcom - wspomina pani Marta Rzepińska. Budżet przyznany Domowi Kultury w tym czasie musiał być wykorzystany do końca roku. w przeciwnym razie środki finansowe przepadały, a w roku następnym dotacja była adekwatnie pomniejszona.

Od 1967 roku rozpoczął swoją działalność zespół fotograficzno- filmowym prowadzony przez pana Janusza Rzepińskiego, który posiadał dobrze wyposażoną, jak na owe czasy, pracownię.


Od 1968 roku działało koło filatelistyczne dla młodzieży i dorosłych, prowadzone przez wiele lat przez pracownika WSPol w Szczytnie, pana Stanisława Gołotę.

Lata 70-te, to przede wszystkim działalność Domu Kultury pod kierownictwem: Józefa Waśniewskiego, Władysława Świeczkowskiego, Wiesławy Mozol, Krzysztofa Daukszewicza i Eugeniusza Ozgi. Jak wspomina wieloletni pracownik pan Witold Kurpiewski, to lata, kiedy udało się wprowadzić dobry rodzinny klimat, jak na miejsce pracy, w które nie ingerowały specjalnie mocno ówczesne władze.

Od 1970 roku rozpoczął swoją działalność Dyskusyjny Klub Filmowy, którego inicjatorami byli ze strony WSPol Janek Walicki, Stefan Kaznowski oraz Alicja Wrońska, Stefan Kiepurski i Anna Choromańska.

Wyżej wymieniona grupa stale bywała na wielu seminariach filmowych, organizowanych w Polsce. Miała dobre kontakty z głównymi dystrybutorami filmów na rynku polskim, jak Neptun Film, Filmoteka Narodowa, potrafiła więc ściągnąć do Szczytna światowe nowości. Do Szczytna zaproszeni byli znawcy, krytycy oraz wybitni aktorzy, np. Witold Kałużyński, Olgierd Łukaszewicz i wielu innych.

1970 rok, to początek Towarzystwa Kultury Teatralnej pod kierunkiem Krystyny Godlewskiej. TKT skupiało przy sobie ludzi spośród amatorskich zespołów teatralnych, między innymi ze szkół, zakładów pracy oraz osoby zainteresowane po prostu działalnością teatralną. Spotkania te były organizowane przy współpracy z Wojewódzkim Domem Kultury i Towarzystwem Kultury Teatralnej w Olsztynie. Organizowano spektakle teatralne, monodramy, koncerty poetyckie, także z udziałem aktorów z teatrów zawodowych. TKT działało do roku 1988, dzięki współpracy z Krystyną Trzcińska, Anną Strzelecką, Celiną Budkiewicz, Elżbietą Orman, Anną Tobolewską.

Lata 1975 - 1977 pod dyrekcją Krzysztofa Daukszewicza, to przede wszystkim wspaniałe osiągnięcia Kabaretu "Gwuść", który po wiciu udanych występach lokalnych szybko zyskał uznanie wśród znanych satyryków w kraju. Pierwszym wielkim sukcesem było niewątpliwie zdobycie Złotej Szpilki w Lidzbarku Warmińskim. Kabaret ten występował w składzie: Krzysztof Daukszewicz, Janusz Sokołowski /Pąśko/, Adam Bednarek.

"Gwuść''' szybko stał się gospodarzem i organizatorem nocnych kabaretonów, podczas których występowały na szczycieńskiej scenie czołowe gwiazdy polskiego kabaretu.

W 1977 roku obejmuje funkcję dyrektora Domu Kultury Eugeniusz Ozga, pełniąc ją z przerwami do 1984 roku. Założył na początku swojej działalności Amatorski Teatr "Gramma 2". Początkowo składał się z uczniów Liceum Ogólnokształcącego w Szczytnie. Był to szczególny rodzaj teatru narracji plastycznej. Jego założeniem generalnym było maksymalne współistnienie w ramach przestrzeni scenicznej trzech elementów: światła, ruchu i muzyki. Już pierwszy spektakl "Huśtawka" w 1978 roku zdobył pierwsze miejsce podczas VII Wiosny Teatralnej. W sumie "Gramma 2" zrealizowała osiem widowisk prezentowanych na różnych festiwalach w kraju oraz poza granicami, np. w Czechosłowacji i Niemczech.

W 1977 roku, jak wspomina ówczesny pracownik Domu Kultury, późniejszy dyrektor w latach 1979-1980 Marek Leyk, zorganizowano pierwsze Dni Szczytna. Współorganizatorami było Towarzystwo Przyjaciół Szczytna, Hufiec ZHP przy znacznym zaangażowaniu Kazimierza Kosakowskiego i WiesławaSiumickiego.


Marek Leyk na jednym ze spotkań w Muzeum Mazurskim w Szczytnie

Specjalnie na tę okazję został zaprojektowany pierwszy okolicznościowy znaczek przez Ryszarda Burlińskiego i Andrzeja Kuśmierczyka .

W międzyczasie, w 1981 roku funkcję dyrektora objął Franciszek Kłos. Jak wspomina wieloletni pracownik Andrzej Ałaj, był to moment, w którym udało się doposażyć w profesjonalny sprzęt pracownię muzyczną i fotograficzną.

Lata 1984-1988, to działalność Miejskiego Domu Kultury pod dyrekcją Kazimierza Napiórkowskiego. Ten czas to przede wszystkim kontynuacja działalności teatru "Gramma 2". To także powstanie zespołu wokalno-tanecznego "Pod sceną", prowadzonego przez instruktorów MDK: Andrzeja Ałaja, Mariolę Szuszkiewicz i Andrzeja Maternę. Zespół "Pod sceną" z powodzeniem wystawiał własne spektakle musicalowe pt. "Gorące rytmy" i "Enigma".

W 1985 roku rozpoczął swoją działalność zespół rockowy Hunter, który podczas swojej tegorocznej autorskiej imprezy "Hunter Fest", ściągając tysiące widzów, obchodził swoje 20-lecie istnienia.

W tym czasie rozpoczął swoją działalność "Dyskusyjny Klub Muzyczny - Pod Sceną". Organizował spotkania młodzieży, która słuchała prezentowanych utworów ze swoich płytotek, a także dyskutowała na temat nowych nurtów muzycznych. Wydawana była również pierwsza gazetka kulturalna "Chłam", której redaktorami byli Kazimierz Napiórkowski i Tadeusz Bogusz. Działalność pracowni teatralnej z kolei wspierana była Wojewódzkimi Spotkaniami Teatralnymi o Szczyt Juranda.

1989 rok, to reforma ustrojowa państwa i działalność MDK w nowej rzeczywistości. Funkcję dyrektora objął Tadeusz Grzeszczyk. Następuje redukcja etatów, w tym również bloku merytorycznego. W strukturach MDK pozostały następujące pracownie: plastyczna, muzyczna, teatralna, rzeźby i tańca.

W 1990 roku w kwietniu, z inicjatywy burmistrza Pawła Bielinowicza, powstała pierwsza lokalna gazeta "Kurek Mazurski". Specjalnie w tym celu utworzony został etat redaktora w strukturach MDK. Założycielem i redaktorem gazety był Marek Plitt. Wydawnictwo uniezależniło się w 1994 roku.

W 1991 roku po raz pierwszy odbyło się nasze święto grodu w nowej rozbudowanej formule p.n. "Dni i Noce Szczytna". To właśnie wtedy polscy artyści wyszli z inicjatywą organizacji wielkiego koncertu poświęconego naszemu szczytnianinowi Krzysztofowi Klenczonowi. Koncert ten stał się głównym punktem kolejnych edycji "Dni i Nocy Szczytna".

W 1992 rozpoczął swoją działalność Konwent Rycerski - Szczytno, który w 1994 roku we wrześniu został zarejestrowany jako Stowarzyszenie Działań Twórczych Konwent Rycerski - Szczytno.

Nieoficjalnie szczycieńscy rycerze już w 1993 roku brali udział w turniejach rycerskich organizowanych na terenie kraju. Założycielami ww. Stowarzyszenia byli Michał Grzymysławski i Andrzej Kosakowski.

Tadeusz Grzeszczyk był inicjatorem i założycielem "Kapeli Jędrka", która w 1995 roku została zaproszona do programu muzycznego "Swojskie Klimaty" przez Jana Pospieszalskiego.

W 1990 roku powstaje Zespół Tańca Współczesnego "Anex", który od początku powstania pracuje pod kierunkiem Instruktora Andrzeja Materny. Do dziś reprezentuje naszą instytucję na wielu konkursach tańca współczesnego, zajmując czołowe miejsca.

W 1991 roku MDK przejmuje również Orkiestrę Miejską, która działała wcześniej przy Północnych Zakładach Przemysłu Lniarskiego "Lenpol". Na początku działa pod kierunkiem pana Michała Sawicza. Następnie dość często zmieniają się kapelmistrzowie i orkiestra pracuje pod okiem kolejnych dyrygentów: Aleksandra Tomaszczyka, Stanisława Zielińskiego, Jerzego Gałęziowskiego, a w obecnej chwili prowadzona jest przez Dyrektora MDK Klaudiusza Woźniaka i Prezesa Szczycieńskiego Towarzystwa Muzycznego Jerzego Klenczona.

Dodatkową opiekę nad Orkiestrą Miejską w latach 90-tych i nowo powstałym chórem miejskim, założonym przez Klaudiusza Woźniaka, sprawowało Szczycieńskie Towarzystwo Muzyczne, któremu prezesował Jerzy Klenczon. STM miało siedzibę w MDK i było również organizatorem imprez muzycznych w naszym mieście.

Od stycznia 1996 roku funkcję Dyrektora MDK objął Klaudiusz Woźniak. Kontynuowane są zajęcia w ramach wewnętrznej działalności merytorycznej w obrębie wcześniej wspomnianych pracowni artystycznych:

plastyczna - Starszy Instruktor Grażyna Dziugieł,
muzyczna - Starszy Instruktor Andrzej Ałaj,
teatralna - Starszy Instruktor Mariola Szuszkiewicz,
rzeźby - Starszy Instruktor Michał Grzymysławski,
pracownia tańca - Starszy Instruktor Andrzej Materna.

Początkowo dodatkowo powstała pracownia folklorystyczna, która otoczyła opieką jedyny w tym czasie działający w Szczytnie zespół folklorystyczny -Mazurskie Pofajdoki. Pracownia folkloru jednak została dość szybko wchłonięta przez pracownię muzyczną. Zespół działał więc w następnych latach pod kierunkiem instruktora muzycznego Andrzeja Ałaja.

Po 1996 roku powstają kolejne zespoły śpiewacze : "Mazury", "Płomienie", "Okaryna".

W 2002 roku Mazurskie Pofajdoki zmieniły swój skład osobowy i kontynuują obecnie swoją działalność p.n. "Mazurskie Przęśliczki".

W tym roku rozpoczęła swoją działalność kawiarnia "Róża Wiatrów", która powstała na bazie wcześniej istniejącej kawiarni "Astra". Jest to jedyny bezalkoholowy lokal w naszym mieście, który stwarza możliwość spotkań naszej szczycieńskiej młodzieży, jak również współorganizuje wiele wydarzeń kulturalnych o charakterze kameralnym.

Od 1998 roku MDK stał się organizatorem corocznych Wyborów Miss Ziemi Szczycieńskiej, w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Miss Polonia.

W 2004 roku powstaje Koło Zainteresowań Literackich, prowadzone przez Marka Samselskiego. W/w. grupa staje się organizatorem wieczornych spotkań z poezją, na których prezentowana jest również własna twórczość naszych młodych literatów. Zaowocowało to wydaniem w 2005 roku pierwszego zbiorku poezji szczycieńskiej młodzieży.

We wrześniu 2004 roku dziecięcą grupę teatralną przejęła Katarzyna Drężek, nauczycielka ze Szkoły Podstawowej Nr 6.

Warto zaznaczyć, że w ostatnich latach powstaje dużo nowych stowarzyszeń i organizacji społecznych, które stają się wspólnie z MDK organizatorami i współorganizatorami wielu wydarzeń kulturalnych. Współpraca ze stowarzyszeniami, jak również instytucjami, szkołami, przyczynia się niewątpliwie do wzbogacenia naszego kalendarza kulturalnego.

W ostatnich latach systematycznie pogłębia się współpraca z samorządami, powiatem szczycieńskim i gminą Szczytno, jak również Wyższą Szkołą Policji, czego szczególnym przykładem jest owocna współpraca przy organizacji naszej największej imprezy "Dni i Nocy Szczytna"

Można zauważyć również coraz większe zainteresowanie naszą działalnością wśród sponsorów, jak również mediów lokalnych, regionalnych i ogólnopolskich. często obejmujących patronat nad naszymi działaniami kulturalnymi.
  • Pracownia tańca
  • Pracownia Rycerska
  • Pracownia plastyczna
  • Pracownia rzeźby